Gemeentenaam "Hengelo (O)" in bestuurlijke grenzen komt niet voor in OWMS waardelijst

In de WFS https://geodata.nationaalgeoregister.nl/bestuurlijkegrenzen/wfs voor gemeenten komt de gemeente “Hengelo (O)” voor. Deze gemeente komt echter niet voor in de OWMS waardelijst voor gemeenten: standaarden.overheid.nl daar heet de gemeente “Hengelo”.
Ook volgens https://dans.knaw.nl/nl/over/organisatie-beleid/publicaties/DANSrepertoriumnederlandsegemeenten2011.pdf bestaat Hengelo (met die naam) van oudsher. Ik verwacht eigenlijk geen verschil in naamgeving tussen beide bronnen: PDOK en OWMS CV. Is hier een verklaring voor? (N.b de gemeente Hengelo in Gelderland bestaat al sinds 2005 niet meer).

In de WFS komt inderdaad de gemeente Hengelo (O) voor:
https://geodata.nationaalgeoregister.nl/bestuurlijkegrenzen/wfs?service=WFS&request=getFeature&typeName=gemeenten&startindex=0&filter=<Filter><PropertyIsEqualTo><PropertyName>bestuurlijkegrenzen:gemeentenaam</PropertyName><Literal>Hengelo (O)</Literal></PropertyIsEqualTo></Filter>

Een voor de hand liggende hypothese is dat de naamgeving van Hengelo (O) voort komt uit de tijd dat de gemeente Hengelo in Gelderland nog bestond en dat bij het verdwijnen van Hengelo Gelderland de naam van Hengelo (O) in de bestuurlijke grenzen nooit is aangepast. Helaas kan ik dit niet met zekerheid bevestigen, ik ga hier eens rondvragen.

1 like

De bron voor de gemeentenamen van de bestuurlijke grenzen is tabel33 die te vinden is op Landelijke tabellen - Toptaken. De lijst met namen op https://standaarden.overheid.nl is voor wat betreft in ieder geval Hengelo niet correct.

Dank. Het verrast mij dat de BRP de bron is voor gemeentenamen (“Gemeente van inschrijving” is inderdaad wel een authentiek gegeven). Ik had eerder de BRK (IMKAD) verwacht, maar interessant is het wel. Overigens is het (mij) onduidelijk op welke bron het GBA haar waardelijst baseert. Het kan natuurlijk niet zo zijn dat de diverse overheidsbronnen elkaar tegenspreken. Ik zal bij OWMS navragen wat hun bron is en dat hier terugkoppelen.

De OWMS waardelijst standaarden.overheid.nl is gebaseerd op Tabel 33 van de BRP die door RVIG wordt gepubliceerd. De reden daarvoor is inderdaad dat gemeente(naam) een authentiek gegeven is volgens de BRP (wetten.nl - Regeling - Besluit basisregistratie personen - BWBR0034306).

De OWMS waardelijst volgt Tabel 33 voor:

  1. identificatie van gemeenten en
  2. de officiële schrijfwijze van de gemeentenaam

Ad 1. In Tabel 33 worden gemeenten geïdentificeerd middels een Gemeentecode. RVIG baseert die identificatie op de gemeentenaam, ongeacht of er wettelijk sprake is van een nieuwe gemeente of niet.

Voorbeeld 1: per 01-01-2019 werden Noordwijk en Noordwijkerhout samengevoegd tot Noordwijk.

In de Wet van 11 juli 2018 tot samenvoeging van de gemeenten Noordwijk en Noordwijkerhout
(Staatsblad 2018, 286 | Overheid.nl > Officiële bekendmakingen) staat:

"Artikel 1
Met ingang van de datum van herindeling worden de gemeenten Noordwijk en Noordwijkerhout opgeheven.

Artikel 2
Met ingang van de datum van herindeling wordt de nieuwe gemeente Noordwijk ingesteld, bestaande uit het grondgebied van de op te heffen gemeenten Noordwijk en Noordwijkerhout, zoals aangegeven op de bij deze wet behorende kaart."

In Tabel 33 van de BRP staat maar 1 gemeente Noordwijk, met Gemeentecode 0575, zonder datum ingang of datum einde.

Voorbeeld 2: per 2 januari 2016 werd de naam van gemeente Groesbeek gewijzigd naar “Berg en Dal”.

In het besluit van 17 september 2015 tot Naamswijziging Gemeente Groesbeek naar Gemeente Berg en Dal (Gemeenteblad 2015, 112170 | Overheid.nl > Officiële bekendmakingen) staat:

“De raad van de gemeente Groesbeek;
[…]
besluit:
Geen bezwaar te maken tegen de wijziging van de naam van de gemeente Groesbeek in gemeente Berg en Dal met ingang van 1 januari 2016.”

In Tabel 33 staan Groesbeek (0241) en Berg en Dal (1945) als twee verschillende gemeenten geïdentificeerd.

OWMS volgt dat principe vanwege de eerder genoemde authenticiteit en vanwege het brede gebruik van deze codering, onder andere ook door CBS (Codering gebieden).

Ad 2. De gemeentenaam in Tabel 33 wordt beschouwd als authentiek gegeven. Toch heeft de tabel geen kolom “Gemeentenaam”, maar een kolom “Omschrijving”. De officiële, wettelijke naam van de huidige gemeente Hengelo in de provincie Overijssel is uiteraard “Hengelo”. Maar er was tot 2005 nog een gemeente met dezelfde naam, in de provincie Gelderland. Omdat beide gemeenten voorkomen in Tabel 33 is de provincieaanduiding toegevoegd. Er zijn meer toevoegingen, vandaar waarschijnlijk de kolomnaam “omschrijving” in plaats van “Gemeentenaam”.

Zie bijvoorbeeld
0713 “Sluis (oud)”
1714 “Sluis”
1175 “Serooskerke (Schouwen)”
1176 “Serooskerke (Walcheren)”

In de context waarin de OWMS waardelijst ontstond in 2008 was de Gelderse gemeente Hengelo al opgegaan in de gemeente Bronckhorst en bestond er nog maar 1 gemeente met de naam “Hengelo”. Er was dus geen noodzaak om de toevoeging " (O)" aan het label van de Overijsselse gemeente in de OWMS waardelijst over te nemen. Er is gekozen voor de officiële naam, zonder toevoeging van de provincieaanduiding.

De enige twee gemeenten waarvan OWMS niet de officiële naam aanhoudt zijn nog Bergen in Noord-Holland en Bergen in Limburg, waarvoor OWMS dezelfde conventie hanteert als de BRP.

In het verleden is het voorgekomen dat gemeentenamen in Tabel 33 zijn “gecorrigeerd”, dus gewijzigd zonder dat een nieuwe code is uitgegeven of een onderliggend overheid-besluit werd genomen. Ik meen iets met het verbindings-streepje in “Südwest-Fryslân” en de hoofdletter naar kleine letter in “het Bildt”. Het is mij niet bekend wat er wordt besloten als een nieuwe gemeente een naam van een oude gemeente krijgt. Laten we hopen dat dat niet gaat gebeuren.

Eigenlijk is dit één groot pleidooi voor het gebruik van betekenisloze identifiers (URIs) in plaats van labels om de dingen aan te duiden. Middels URIs kunnen we onze systemen met elkaar koppelen en afhankelijk van de context kunnen we verschillende labels kiezen. Er zijn bijvoorbeeld situaties denkbaar dat “Utrecht” ambigue is doordat er verwarring mogelijk is tussen de gemeente en de provincie met dezelfde naam. Een code helpt soms, maar een veelgebruikte code voor organisaties die op basis van een gemeenschappelijke regeling zijn ontstaan is ook een code van vier cijfers. Dit zou weer ambiguïteit opleveren in een context waarin ook gemeenten worden geïdentificeerd.

Een meer duurzame oplossing is het gebruik van http-URIs waar KOOP in het kader van OWMS al een tijd ervaring mee heeft opgedaan. We werken aan een register voor alle overheidsorganisaties waarin we http-URIs gaan munten voor elke overheidsorganisatie. OIp basis van die URIs kunnen systemen aan elkaar gekoppeld worden zonder te vertrouwen op het gebruik van het juiste label.

De OWMS waardelijst voor gemeenten kun je koppelen met Tabel 33 op basis van de Gemeentecode in de volgende lijst: standaarden.overheid.nl

Door een peildatum op te geven (jjjj-mm-dd) kun je de situatie opvragen op een bepaalde datum. De informatie gaat terug tot 2000-01-01.

1 like