Door mutaties in de BGT van de functie ‘weg’ te volgen, probeer ik inzicht te krijgen in waar nieuwe openbare wegen in Nederland worden aangelegd.
Wanneer ik dit analyseer op basis van de BGT, vind ik echter ook veel wegen op privéterreinen – bijvoorbeeld in bungalowparken, op bedrijfsterreinen of achter slagbomen bij kazernes.
Om beter te kunnen bepalen of een weg daadwerkelijk openbaar is, zou ik graag willen weten of de ondergrond in eigendom is van de overheid (en rechtenvrij). Dat zou een goede indicatie geven van de openbaarheid van de weg. Hieronder 2 voorbeelden van BGT mutaties in de maand september 2024.
Mijn vraag is: Bestaat er binnen de (Rijks)overheid een landelijke dataset of kaartlaag waarin zichtbaar is welk grondbezit in handen is van overheden (Rijk, provincies, gemeenten)?
Je kan mij ook een PM sturen
dit is inderdaad een probleem.
Het kadaster (en de WOZ) weet wie welk perceel in eigendom heeft. Maar die delen dat niet zomaar (denk ik). Je komt ook in de problemen bij semi-publieke ‘grote organisaties’ zoals Staatsbosbeheer of een natuurmonumenten. In hoeverre is dat overheidsgrond en/of toch wel toegankelijk? Heb je een (lange) landelijke lijst van organisaties die openbare grond in eigendom heeft?
Kazernes lijken mij eigendom van Defensie, dus ook een overheid. Dat gaat je dan niet helpen als toegankelijke ruimte.
Wat je kan helpen is de Opnamelocatie-dataset van Cyclomedia en/of Google Streetview. Zij blijven op de openbare weg en stoppen bij slagbomen en prive terreinen. Die opnamelocaties kan je dan koppelen aan de wegen om te zien of het openbaar is. Probleem daarbij is weer dat het even kan duren voor ze de nieuwe wegen hebben ingewonnen.
Wellicht kan de BAG je nog helpen. Als er ‘in de buurt van een nieuwe weg’ ook recent BAG Verblijfsobjecten met woonfunctie zijn toegevoegd, dan kan je er vanuit gaan dat het een nieuwe woonwijk is. Bij 'kantoorfunctie’of ‘industriefunctie’ moet je alweer opletten of het niet toevallig een nieuwe Kazerne is.
Ben bang dat je dus handmatig, visueel, moet beoordelen of een nieuwe weg openbaar toegankelijk is of niet.
Wegen van Natuurmonumenten zijn per definitie niet openbaar, omdat dat een private vereniging is. Eigendom van Staatsbosbeheer, een ZBO (Zelfstandig Bestuurs Orgaan), zou je nog over kunnen discussieren of dat als overheid of niet opgevat mag worden.
Dat gezegd hebbende: de gemeentelijke wegenlegger legt juridisch vast welke wegen binnen die gemeente openbaar zijn. Want zelfs wegen op percelen waarvan de eigenaar een overheid is, hoeven niet openbaar te zijn. Het vervelende is dat de wegenleggers meestal niet erg makkelijk digitaal te raadplegen zijn, dus dat handmatige blijf je wel aan vast zitten inderdaad.
Pleit eens te meer voor het toevoegen van vlak-geometrie aan het Openbare Ruimte object in de BAG…
Om hier antwoord op te geven: Ja, die is er: de BRK (Basis Registratie Kadaster). Maar die is niet vrij toegankelijk, dus daarvoor zou ik mijn vraag bij het Kadaster neerleggen, zij kunnen je verder helpen.
Deze kaarten van het grondeigendom laten het grondbezit op 31 december 2016 resp. 2020 zien. Daarbij is onderscheid gemaakt tussen het grondbezit van natuurlijke personen, het Rijk, provincies, gemeenten, woningbouworganisaties, natuur- en recreatieorganisaties, projectontwikkelaars en overige bedrijven. Bron: Kadaster, bewerking PBL
Het is mij niet bekend of het PBL deze analyse binnenkort weer gaat uitvoeren. De data is dus wat gedateerd, maar het geeft een indicatie.
Volgens mij is je denklijn niet helemaal juist. Je vraagt om openbare wegen, maar dat wil je koppelen aan eigendom van overheden. Dat zijn twee verschillende zaken. Ook privaat eigendom kan openbaar zijn.
Of iets openbare ruimte is, kan volgens mij het beste uit de BAG(BGT) gehaald worden met de Openbare ruimte labels ((type weg)). Zie ook Praktijkhandleiding BAG: Openbare ruimte
Het Nationaal Wegenbestand (NWB) is een databestand met alle openbare wegen in Nederland die een straatnaam of wegnummer hebben en in beheer zijn bij het rijk, provincies, gemeenten en waterschappen. Het NWB bevat het wegennetwerk van Nederland.
Het Nationaal Wegenbestand wordt gemaakt op basis van data die wegbeheerders registreren in de basisregistraties en/of direct aanleveren aan Rijkswaterstaat.
Om een zo actueel mogelijk NWB te waarborgen, wordt het bestand gevoed door data uit drie basisregistraties, namelijk de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG), Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) en Basisregistratie Topografie (BRT). De data die hieruit komt, geeft waardevolle input voor het NWB en zorgt ervoor dat het bestand van herleidbare kwaliteit is.
De historie van het wegennetwerk is beschikbaar voor lange termijn analyses.
In de BGT heb je ook het object type “openbare ruimte label”. Een punt geometrie met de officiële naam uit de BAG. Wellicht dat dat nog een ingang is naar openbaar toegankelijk gebied.
Ik denk niet dat elk bgt weg deel een ORL heeft. Maar misschien kan je de wegdeelobjecten samenvoegen op basis van fysiek voorkomen en de registratiedatum dat ongeveer gelijk moet zijn aan het wegdeel met het ORL.
De verwijzingen naar de datasets van het PBL (Grondeigendom 2016 en 2020) zijn inderdaad erg interessant — die kende ik nog niet. Ze geven een goed beeld van het grondbezit van overheden en maatschappelijke organisaties op landelijk niveau.
Ik ben zelf Product Owner van het Nationaal Wegenbestand (NWB). Wat Geomancer schrijft, klopt helemaal: wij gebruiken in het NWB veel verschillende bronnen, maar lopen er tegenaan dat niet alle wegbeheerders mutaties doorgegeven. Daardoor sluiten de gegevens over beheer en eigendom niet altijd goed op elkaar aan. Het werken met de BGT is daarbij soms lastig, omdat het bronhouderschap niet altijd één-op-één overeenkomt met het functioneel beheer.
De Openbare Ruimte-labels zijn bruikbaar wanneer er nieuwe labels ontstaan bij nieuwe wegvakken in de buurt, maar het wordt lastiger wanneer bestaande straten worden verlengd. Ik was mij er niet van bewust dat er ook een openbareruimtetype ‘weg’ is dat helpt met het zoeken naar nieuwe wegen.
Het volgen en analyseren van Cyclomedia en/of Google Streetview is arbeidsintensief en is ook geen overheidsbron/ basis registratie.
Ik ga de optie van grondeigendom via het Kadaster verder onderzoeken.
Nogmaals dank voor alle nuttige suggesties en achtergrondinformatie — ik waardeer het enorm!
P.S. Hoe kan een oplettende burger een terugmelding doen op het NWB? Dit forum is daar vast niet het juiste podium voor, maar nu dat ik je toch aan de lijn heb: Ik wil graag een verdwenen wegvak melden! Het gaat om Wegvak 399122004, een deel van de Kouleweg in Swalmen.
De Kouleweg is een historische route tussen Wieler en Swalmen (zie de locatie op Topotijdreis),maar een deel van deze weg, het genoemde wegvak 399122004, is aan het begin van deze eeuw door herverkaveling verdwenen.
In de NWB applicatie George - Wegkenmerken, verkeersborden is te zien dat dit wegvak nu door landbouwgebied loopt, dwars over het terrein van een boomkwekerij ( Boomkwekerij Polmans).
Gaarne wegvak verwijderen.
(Hèhè, ik liep hier al een jaar mee. Blij dat ik het eindelijk heb kunnen melden )
Het kan voorkomen dat je een wegvak mist of een opmerking hebt over een wegvak, bijvoorbeeld als deze niet goed loopt. Hiervoor kun je zelf een e-mail versturen via nwb@rws.nl.
Een niet meteen voor de hand liggende bron, maar mogelijk zelfs heel volledig, is OpenStreetMap (OSM). Daarin wordt de toegankelijkheid, soms zelfs temporeel, van met name wegen en paden, “highway” in OSM-speak, bijgehouden.
Dat kunnen privé-wegen zijn, natuurgebieden, militaire wegen etc.
Toegankelijkheid loopt via m.n. de access tag die een zeer uitgebreid domein aan waarden kent.
In Nederland is er een actieve OSM community die je ook vragen kunt stellen. OSM data is gemakkelijk te downloaden en te filteren.
Je kunt ook plaatselijk een query doen via de Overpass API. Hier voorbeeld op Veluwe rond Deelen.
Je zou bijvoorbeeld voor heel Nederland een puntentabel op basis van “niet-toegankelijke” OSM highways kunnen genereren en deze ruimtelijk “joinen” met bijvoorbeeld BGT Wegdelen.
En uiteraard kunnen leemtes aangevuld worden met verschillende OSM editors.
Nog sterker: in 1979 is de weg weg, in 1988 is hij weer terug, in 1998 is hij weer weg, in 2001 is hij weer terug om in 2004 definitief te verdwijnen. (zo lang als het duurt)
Dat is de weg van de meeste weerstand zeg maar.
Nog een dingetje voor het NWB: is de lengte weergeven in femtometers niet wat overdreven?
Maak je geen zorgen, er is niemand buiten in de weer geweest met een femtometer-rolmaat en deze waarden worden niet met een ganzeveer op perkament genoteerd of handmatig overgetypt in een gml file.
(Dit is ook mijn antwoord op alle andere vragen/opmerkingen hier over te hoge nauwkeurigheden.)
Geen idee hoe ver ze intussen zijn met deze kaart en of het inderdaad te downloaden is. Maar misschien de moeite waard een poging te wagen contact met hun op te nemen?
Hoi,
In de nieuwsbrief van de KlimaatEffectAtlas heb ik de Basiskaart Groen en Verharding ontdekt.
De kaart was gemaakt door Friedenau society dat @ThomasHaarlem net vermelde.
Het bevat een “Openbaar en niet-openbaar gebied” kaart, (25x25cm)
Het is belangrijk om te vermelden dat de kaart niets zegt over eigendom. De meeste gemeentegrond is tenslotte openbaar, maar niet alle (denk aan een gemeentewerf). Andersom kunnen andere partijen, zelfs particulieren, gebieden openbaar toegankelijk maken. Daar waar de eigendomssituatie helder in kaart is gebracht door het Kadaster, probeert deze kaart aan te duiden waar mensen daadwerkelijk mogen lopen en verblijven, en waar niet.
Volgens mij waardevolle kaart voor veel mensen hier.
Publiek grondbezit per overheidslaag
)
